จากลูกถึงพ่อ ตอนที่ 10 (Letter to Dad No.10)

Life after PhD

- What’s next? ผู้ที่รับทุนของรัฐบาลก็ต้องกลับไป ส่วนอื่นก็ต้องหางานทำ

- Postdoctoral fellow เป็นขั้นระหว่างรอวิทยานิพนธ์ตรวจและแก้ไข ใช้เวลาโดยเฉลี่ย 6 เดือน มากถึง 4 ปี เป็นลักษณะการทำงานวิจัย และสอนแล้วแต่สถาบันจะกำหนด เป็นนักวิจัย เป็นการทำงานร่วมทีมกับนระหว่างรอ thesis ตรวจ เรียกย่อว่า postdoc ก็เป็นอิสระมากขึ้น และไม่มีความกังวล ถึงวิทยานิพนธ์ เล่มใหญ่ ก็ยังมีลานหลายชิ้นให้ทำไปพร้อมกัน บางคนก็เริ่มจากการเขียนทำ Thesis เป็นหลาย papers บางคนก็ใช้เวลานี้ปรับปรุง Thesis หาแหล่งทุหรือสำนักพิมพ์เป็นหนังสือ เป็นช่วงเปลี่ยนผ่าน (transition) ในการหาเครือข่าย (networking) ในการทำงานร่วม (research collaborators)

- ผู้เขียนก็รับทุนทำ Postdoctoral Fellow 1 ปี หลังจากส่งวิทยานิพนธ์ ทุนจาก Welcome Trust และทำงานกับอาจารยืที่ปรึกษา แต่แค่ภายในไม่กี่สัปดาห์แรกก็เห้นความเปลี่ยนแปลงว่าอาจารย์ ให้อิสระมากขึ้น จากตอนเรียน เราเป็นคนเลือกหัวข้อในการเขียนผลงานเอง และไปขอคำปรึกษา แบะขอคำวิจารณ์งานเขียนเป็นระยะ สำหรับผู้ที่มีส่วนช่วยในงานเขียนมาก ก็จะได้เชิญเป็นผู้ร่วมเขียน (co-authors)

- ต้องมีการสมัครขอทุนการำวิจัยทั้งในและต่างประเทศ สถาบันวิจัยระบบสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข สภาการวิจัยแห่งชาติ องค์กรระหว่างประเทศเช่นองค์การอนามัยโลก World Health Organization หรือมูลนิธิต่างประเทศ GTZ องค์กรเกี่ยวกับการพัฒนาของประเทศเยอรมัน Rockefeller Foundation หรือ Ford Foundation ของประเศสหรัฐอเมริกา Wellcome Trust ของประเทศสหราชอาณาจักร

- ทางสายวิชาการนั้นก็แบ่งคร่าาวๆได้เป็น งานสอน (teaching) งานวิจัย (researching) งานธุรการ (administration) เช่นการเข้าประชุม การประเมินต่างๆ การสมัครขอทุน บางที่ก็เน้นทางการสอนด้วยสัดส่วน 70-20-10 ถ้าเป็นนักวิจัยก็อาจเป็น 20-70-10 หรือถ้าเป็นพวกผู้บริหารก็จะเป็น 10-10-80

- ระดับทางวิชาการเริ่มจากเป็น อ.ดร. (lecturer) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ (Assistant Professor) รองศาสตราจารย์ (Associate Professor) ศาสตราจารย์ (Professor) จากการสน ทุนที่ได้รับ และผลงานเรขียนต่างๆ Postdoctoral Fellow, Research fellow/Fellow, Senior fellow, Professor ไปตามลำดับ ตามจำนวนคุณภาพของงานวิจัย และแหล่งทุน

- สำหรับต้วผู้เขียนนั้นก็เริ่มสมัครเข้าโครงการขององค์กรระหว่างประเทศ ซึ่งส่วนมากเป็นโครงการ 2 ปี สำหรับผู้ที่อายุต่ำกว่า 32 ปี และจบอย่างน้อยระดับปริยญาโทด้วยประสบการณ์ทำงานอย่างน้อย 3 ปี ผู้สมัครทั่วโลกเป็นหมื่นคน ผ่านรอบแรกน้อยกว่าไม่ถึงพัน และสัมภาษณ์จริงเป็นหน่วยร้อย รับปีละ 35-50 คนต่อปี เ ช่น World Bank Young Professionals Program; Asian Development Bank Young Professionals Program, United Nations Development Programme The Leadership Development Programme (UNLEAD) งานอื่นในองค์กรระหว่างประเทศนั้น มีทั้งงานภาคสนาม (field operation) ให้ความช่วยเหลือด้านเทคนิค (technical support) รวมทั้งงานวิจัยและนโยบาย (research and policy)